Sakıp Sabancı Müzesi (SSM), geçmiş sergilerinden zengin içerikleri kapsamlı seçkilerle dijital kanallarında paylaşıma açmaya devam ediyor. 23 Eylül 2014 – 1 Şubat 2015 tarihlerinde Sabancı Holding’in sponsorluğunda, Barselona’daki Fundació Joan Miró (Joan Miró Vakfı), Mallorca’daki aile koleksiyonu Successió Miró ve yine Mallorca’daki Fundació Pilar i Joan Miró (Pilar ve Joan Miró Vakfı) işbirliğiyle gerçekleştirilen Joan Miró. Kadınlar, Kuşlar, Yıldızlar sergisi, şimdi digitalSSM’in kaynaklarıyla çevrimiçinde. 20. yüzyılın çok yönlü ve çığır açan Katalan sanatçısı Joan Miró’nun olgunluk dönemine odaklanan bu sergi, aynı zamanda Picasso İstanbul’da ve Salvador Dalí: İstanbul’da Bir Sürrealistsergilerinin ardından, SSM’nin İspanya’dan büyük ustaları ağırladığı üçlemenin de son halkasını oluşturmuştu. Sergi, Akdeniz coğrafyası ve insanına dair gözlemlerinden ilham alan Miró’nun kadın, kuş ve yıldız temalarına yoğunlaşarak, resim, baskı, heykel ve seramiklerinden oluşan 125 eseri bir araya getirmişti.
Renkler ve sembollerle gizemli bir dil doğuyor
DigitalSSM arşiv kaynaklarıyla hazırlanan ve SSM web sitesi, sosyal medya hesapları ile YouTube kanalından erişilebilen çevrimiçi sergi ise Miró’nun sanatındaki sembolik dilinin izini süren bir içerikle hazırlandı. Eser seçkisinde, sanatçının 1956’da taşındığı Mallorca adasında gerçekleştirdiği ve sergiye adını veren temaların doruğa eriştiği örnekler yer alıyor. Dönem metinlerinde, sanatçının söz konusu temaların yanı sıra ay ve merdiven gibi unsurlarla kişisel dağarcığını nasıl geliştirdiği ve bu doğrultuda yeryüzüyle gökyüzü arasında nasıl bir uyum yakalamaya çalıştığı irdeleniyor. Sergi kapsamındaki her esere eşlik eden sesli rehber kayıtlarında, o eserin ait olduğu döneme ve içerdiği unsurlara dair ayrıntılı bilgiler yer alıyor. Ünlü oyuncu Ed Harris’in seslendirdiği Joan Miró: Kaçış Merdiveniadlı belgesel, yaşamı boyunca 20. yüzyılın en sarsıntılı süreçlerine tanıklık etmiş sanatçıyı bu bağlamda ele alarak tarihsel dönüm noktalarının onun sanatının üzerindeki etkisini araştırıyor.
Kadın, Kuş, Yıldız 1978, Joan Miró © Fundació Joan Miró, Barselona
SSM’de gerçekleştirilmiş olan ve yeniden paylaşıma açılan Miró konferans serisi, sanatçının dağarcığını oluşturan semboller ve sanat akımlarıyla ilişkisinin yanı sıra sanatsal mirasına dair konuşmalara yer veriyor. Seriye katılan konuşmacılardan Prof. Dr. Ali Akay, dönemin avangard akımları bağlamında Miró’nun bilimle ilişkisini ve evren, yeryüzü, gökyüzü kavramlarına yaklaşımını konu alırken, sanatçının torunu Joan Punyet Miró da onun eserlerinde ruh ve madde ilişkisini irdeliyor. Sergiyle bağlantılı gerçekleştirilen, konservasyon konulu “Sahteler, Hatalı Adlandırmalar ve Bilmeceler” konferansında ise National Gallery’den Dr. Roy Ashak ve Getty Konservasyon Enstitüsü’nden Dr. Tom Lerner yer alıyor. SSM, akademik misyonu doğrultusunda, sanatçının dünyasını izleyiciye daha yakından tanıtmak amacıyla İstanbul Psikanaliz Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Derneği (Psike İstanbul) işbirliğiyle de bir konferans gerçekleştirmişti. Psikiyatrist, psikolog ve eğitimcilerin katıldığı “Gizli Bir Dilin Doğuşu” başlıklı bu interaktif etkinlikte, Miró’nun eserlerinin şiirsel dilini anlamada, bir yöntem olarak psikanalizin nasıl kullanılabileceği tartışılıyor.
Daha önceki çevrimiçi sergilerde olduğu gibi, Joan Miró. Kadınlar, Kuşlar, Yıldızlar sergisi kataloğundan makalelere de dijital erişim sağlanıyor. Joan Punyet Miró, katalogda yer alan “Joan Miró ve Akdeniz Atmosferi” başlıklı makalesinde Miró’nun sanatsal gelişimini Akdeniz ekseninde irdeliyor. Serginin kurgusunu yapılandıran Jordi J. Clavero, yine sergiyle aynı adlı makalesinde sanatçının özgün dilinde sembollerin işlevini araştırıyor. Ferit Edgü’nün Miró ve şiir bağlantısını konu aldığı makalesi ise Jacques Prévert, Paul Éluard, André Breton gibi şair ve yazarların sanatçı üzerine kaleme aldığı metinlere bir giriş niteliği taşıyor.
