Geçtiğimiz Eylül ayında İstiklal Caddesi’nde kapılarını açan Meşher, “Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları” sergisinde, izleyicinin İstanbul’un detaylarında gizli renk ve biçimleri fark ederek şehri yeniden keşfetmesini hedefliyor. “Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları” sergisinin küratörlüğünü Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin üstlenirken, sergi kapsamını ise danışmanlar Vita Susak ve Ayşenur Güler’in araştırmaları belirledi. Sergi, çeşitli arşivlerden mektup, yayın, fotoğraf ve videolar eşliğinde sanatçının yaşamı ve bağlantılarına belgelerle ışık tutuyor. Sergi, sanatçının çoğu suluboya olmak üzere, guaş, karakalem, yağlıboya eserlerinden oluşuyor. Gritchenko’nun, İstanbul’u ziyaretinden 100 yıl sonra, sanatçının o dönemde ürettiği 150’den fazla eseri günlüğünün ışığında, ilk kez bu sergi için bir araya getiriliyor.
Gritchenko’nun Perspektifinden İstanbul
İstanbul’da Gritchenko’yu en çok etkileyen Ayasofya’dan İstanbul surlarına, Haliç’ten Galata’ya ve hatta Büyükada’ya uzanan eserlerinde kendine özgü üslûbu ve renk paletiyle, İstanbul, onun perspektifinden betimleniyor. Sergiye rehberlik eden, Gritchenko’nun Fransa’ya yerleştikten sonra, 1930 yılında yayımladığı Deux ans à Constantinople (İstanbul’da İki Yıl) başlıklı anı kitabı ise ressamın şehirdeki ayak izlerini takip etmeye imkân sağlıyor. Böylece, sergi sanatçının İstanbul’da yaşadığı heyecan, özlem, umut ve umutsuzlukları, özetle duygularının izini sürüyor.
Alexis Gritchenko, Galata, Nisan 1920, kâğıt üzerine suluboya ve karakalem, 23 × 28,5 cm, imzalı ve tarihli. Ömer Koç Koleksiyonu.
Küratörler Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin sergi ile ilgili olarak: “Gritchenko’nun İstanbul’da olduğu yaklaşık iki yıl zorlu bir zamandı. Şehirde geçirdiği süre İstanbul’un işgaline de denk gelen sanatçı, tüm zor şartlara rağmen üretken bir dönem geçirdi. Şehrin ara sokakları, camileri ve kahvehanelerinde keşiflerine ara vermeyen Gritchenko, bu ziyaretlerinden ilham almıştı. İstanbul manzaralarını ve tarihi yapılarını tutkuyla resmetmesinin yanı sıra, kayıkçılar, seyyar satıcılar, hamalları kapsayan resimleri ile Gritchenko o dönemki şehir yaşamına insanlar üzerinden de ayna tutuyor. Aynı dönemde, İbrahim Çallı ve Namık İsmail başta olmak üzere 1914 Kuşağı ressamları ile entelektüel kesimden edindiği sanatçı ve yazar çevresiyle kurduğu dostluklar ve bağlantılar, kişisel hayatını ve mesleki yaşamını olumlu etkilediği görülüyor.” diye belirtirler.
Alexis Gritchenko, Ayasofya, 1920, kâğıt üzerine suluboya ve karakalem, 26 × 20,5 cm, imzalı. Ömer Koç Koleksiyonu.
Mustafa Kemal Atatürk’ün özel kitap koleksiyonunda bulunan “İstanbul’da İki Yıl” kitabı, sergiye dahil edilen arşiv belgeleri ve yayınları arasında yer alıyor. Ayrıca, aralarında Ukrayna Ulusal Sanat Müzesi, Ukrayna Müzesi New York, Centre Pompidou, Collège de France’in da bulunduğu 7 ülkeye yayılan 20’den fazla müze, arşiv ve özel koleksiyondan bir araya getirilen eserler sergileniyor. Sergi, Gritchenko’nun İstanbul temalı eserlerinden günümüze kadar derlenmiş en kapsamlı seçkiyi sunarak, ressamın çalışma azmi ve yaşama coşkusuna saygı duruşunda bulunuyor.
“Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları” sergisi 7 Şubat-10 Mayıs 2020 tarihleri arasında Meşher’de görülebilecek.
