“Zahirî Mekânda Arşiv” enstalasyonu, tek bir kullanıcı tarafından etkileşimli olarak deneyimlenebilen üç boyutlu, bilgisayar üretimi bir ortam kuruyor. Bir sanal gerçeklik gözlüğü aracılığıyla bu ortama erişen kullanıcı, SALT Araştırma arşiv koleksiyonlarından 1.700.000’i geçkin belgenin t-SNE makine öğrenme algoritmasıyla görselleştirildiği bir veri uzayında yolculuğa çıkıyor. Refik Anadol’un 2017 tarihli enstalasyonu, sanatçının SALT davetiyle gerçekleştirdiği “Arşiv Rüyası” projesinin devamı olarak sunuluyor.
Anadol’un Google Artists and Machine Intelligence [Sanatçılar ve Makine Zekâsı] programıyla konuk sanatçı olarak çalıştığı dönemde kurguladığı enstalasyon, yakın gelecekteki araştırma imkânlarına bir öneri getiriyor. Kullanıcı, öncelikle bir veri tüneline ulaşıyor. Kısa bir süre sonra bu tünel, içinde gezinilebilecek, üç boyutlu bir t-SNE veri uzayına dönüşüyor. Karşısında iki boyutlu olarak beliren arşivden fizikî bir ortamdaki gibi yararlanabilen kullanıcı, belgeler arasında özgürce hareket edip seçtiklerini yakından inceleyebiliyor.
“Sanat Kullanımları: Son Sergi” kapsamındaki projelerden biri olan “Arşiv Rüyası”, SALT Galata’nın ardından geçen Eylül ayında, “Yapay Zekâ” temalı Ars Electronica Festivali 2017’de yer aldı. SALT Araştırma arşiv koleksiyonlarındaki her bir belgeyi özelliklerine göre makine zekâsıyla sınıflayan bu medya enstalasyonu, söz konusu zengin bilgi birikimini çeşitli açılardan değerlendirmeyi olanaklı kıldı; müdahale edilmediğinde “rüyaya dalarak” veriler arasındaki beklenmedik ilişkileri ortaya çıkardı.
Sanatçının 23 Aralık Cumartesi saat 14.00’te, SALT Galata’daki Atölye II-III’te yapacağı konuşma (Türkçe) herkesin katılımına açıktır. “Zahirî Mekânda Arşiv” enstalasyonu ise 22 Aralık 2017 – 25 Şubat 2018 tarihleri arasında SALT Galata‘da görülebilir.